top of page

Multimodale Netwerkkaders

Leidraad MNK 2023

De tijden dat de auto in het verkeer- en vervoerbeleid standaard op één komt, zijn wel voorbij. Met het oog op leefbaarheid en duurzaamheid hebben veel beleidsmakers modaliteiten als lopen, de fiets en het openbaar vervoer nadrukkelijk náást de auto geplaatst – of zelfs erboven.

 

De bakens zijn daarmee verzet, maar hoe moet dat met de keuzes op straat? Hoe maak je in de complexe stedelijke omgeving de juiste afweging?

 

Multimodale netwerkkaders bieden uitkomst. 

Ga naar

MNK is een initiatief van het Landelijk VerkeersManagement Beraad (LVMB), thematafel Stedelijk Verkeersmanagement en gepubliceerd door het CROW.

CROW.png

Op 14 november 2023 organiseert het CROW weer de Cursus 'Werken met Multimodale Netwerkkaders'

NM mag.jpg

Artikel 'Regelen met een Multimodaal Netwerkkader' staat in NM Magazine.

Nieuws

lvmb.jpeg

LVMB inventariseren gebruikservaringen om toe te voegen aan de Leidraad MNK.

Presentation by Henk Taale and Koen Adams for the AET Transport and Mobility Forum

Nieuws

MNK Gemeente Groningen

Wegbeheerders | Gemeente Groningen, Rijkswaterstaat, Provincie Groningen.

Trekker | Gemeente Groningen

Contactpersoon | Terry Albronda

Uitgevoerd met | Arane Adviseurs

Status | Gereed

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen

Modaliteiten | Voetganger, fiets, openbaar vervoer (bus, trein), auto

Toepassingen | toetsen multimodale netwerkkwaliteit, inzet verkeersmanagement, input beleidsplan VRI's

​

​

Toepassing: Beleidsplan Verkeerslichten Groningen

Wegbeheerders | Gemeente Groningen, Rijkswaterstaat, Provincie Groningen.

Trekker | Gemeente Groningen

Status | Gereed

Contactpersoon | Terry Albronda

Uitgevoerd met | DTV Consultants

 

Tijdsperiode | alle

Modaliteiten | Voetganger, fiets, openbaar vervoer, auto, vracht, hulpdiensten

Toelichting | Beleidsplan voor verkeerslichten met input uit het MNK bestaande uit een plaatsingsstrategie, regelstrategie, ontwerpstrategie en een vervangingsstrategie.

​

Functiekaart fiets

Functiekaart fiets

Beleidsplan_Verkeerslichten_Groningen_pdf.png
MNK Groningen
Corpus auto.png

Bereikbaarheidsopgave auto

Gebiedsontwikkeling Wijk Corpus den Hoorn

Wegbeheerders | Gemeente Groningen, Rijkswaterstaat, Provincie Groningen.

Trekker | Gemeente Groningen

Status | Gereed

Contactpersoon | Terry Albronda

Uitgevoerd met | Arane Adviseurs

 

Tijdsperiode | reguliere spitsen

Modaliteiten | Voetganger, fiets, openbaar vervoer, auto

Toepassingen | toetsen scenario's voor gebiedsontwikkeling wijk Corpus den Hoorn.

​

Corpus den Hoorn

MM Netwerkmanagement kader Noord- Holland

Wegbeheerders | Alle wegbeheerders in de provincie, in 4 regio's

Trekker | Provincie Noord-Holland

Status | Bestuurlijk commitment

Contactpersoon | Arthur Rietkerk

Uitgevoerd met | IV Infra 

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen en weekendverkeer

Modaliteiten | Voetganger, fiets, openbaar vervoer (bus, trein), auto, hulpdiensten, scheepvaart

Toepassingen | inzet verkeersmanagement

​

PNH.png

Multimodale functiekaart

Provincie Noord-Holland
Zwolle gebieden.png

Kerngebieden en overstaplocaties

MNK Gemeente Zwolle

Wegbeheerders | Gemeente Zwolle

Trekker | Gemeente Zwolle

Status | Gereed

Contactpersoon | Marco Oving

Uitgevoerd met | Arane Adviseurs

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen

Modaliteiten | Voetganger, fiets, openbaar vervoer, auto

Toepassingen | toetsen multimodale netwerkkwaliteit, inzet verkeersmanagement, input beleidsplan VRI's

​

Gemeente Zwolle

Multimodale netwerkkaders verkeersmanagement Gemeente Utrecht

Wegbeheerders | Gemeente Utrecht, in afstemming met Rijkswaterstaat en de Provincie Utrecht

Trekker | Gemeente Utrecht

Status | Gereed

Contactpersoon | Huib Beets

Uitgevoerd met | Arane Adviseurs en &Morgen

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen 

Modaliteiten | Voetganger, fiets, openbaar vervoer (bus), auto, 

Toepassingen | roadmap voor verkeersmanagement, inzet verkeersmanagement, toetsen multimodale netwerkkwaliteit

​

GUT.png

Bereikbaarheidsprofiel Utrecht Science Park

Gemeente Utrecht

MNK Provincie Utrecht

PUT stock.jpg

Wegbeheerders | Alle wegbeheerders binnen de Provincie Utrecht

Trekker | Provincie Utrecht

Status | Gestart (2022)

Contactpersoon | Erik Brave

Uitgevoerd met | IV Infra  en Arane Adviseurs

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen

Modaliteiten | fiets, openbaar vervoer, auto

Toepassingen | inzet verkeersmanagement, toetsen multimodale netwerkkwaliteit, tactische en operationele processen

​

Provincie Utrecht

Multidoel tactisch Kader Zuid-Holland

Wegbeheerders | Alle wegbeheerders binnen de provincie Zuid-Holland

Trekker | Zuid-Holland Bereikbaar

Status | Ambtelijk vastgesteld

Contactpersoon | Joan Mertodirjo

Uitgevoerd met | Goudappel

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen 

Modaliteiten | fiets, openbaar vervoer (bus), auto, vrachtverkeer

Toepassingen | roadmap voor verkeersmanagement, inzet verkeersmanagement, toetsen multimodale netwerkkwaliteit

​

​

ZHB prios.png

Prioriteitenkaart auto

Toepassing: Beleidskader kruispuntprioriteit Provincie Zuid-Holland

Wegbeheerders | Provincie Zuid-Holland

Trekker | Provincie Zuid-Holland

Status | Ambtelijk vastgesteld

Contactpersoon | Berend Feddes

Uitgevoerd met | Goudappel

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen, weekendverkeer, vakantie/feestdagen, evenementen

Modaliteiten | hulpdiensten, voetganger, fiets, openbaar vervoer (bus), auto, vrachtverkeer

Toelichting | op basis van het multidoel tactisch kader van de regio heeft de Provincie Zuid-Holland een prioriteringskader opgesteld voor evaluatie en de inzet van VRI's.

​

PZH prios.png

Voorbeeld prioriteringskader

Zud-Holland
Arnhm-Nijmegen

Multimodaal Netwerk Management Kader Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen

GMAN vkr.png

Voorkeurroutes openbaar vervoer Arnhem

Wegbeheerders | Alle wegbeheerders binnen de Provincie Gelderland

Trekker | Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen

Contactpersoon | Johan Leferink, Alex Smienk

Uitgevoerd met | Arane Adviseurs en &Morgen

Status | Bestuurlijk commitment

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen

Modaliteiten | fiets, openbaar vervoer, auto, voetganger pragmatisch, vrachtverkeer pragmatisch

Toepassingen | inzet verkeersmanagement, toetsen multimodale netwerkkwaliteit, tactische en operationele processen

​

​

Smartwayz

Noord-Brabant en Noord-Limburg

Wegbeheerders | Alle wegbeheerders binnen de provincie Noord-Brabant en Noord-Limburg

Trekker | SmartWayZ.nl

Status | Green (2023)

Contactpersoon | Dennis Huijbers

Uitgevoerd met | Royal Haskoning DHV

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen, weekendverkeer, vakantie/feestdagen, evenementen 

Modaliteiten | fiets, openbaar vervoer (bus), auto, vrachtverkeer, hulpdiensten

Toepassingen | inzet verkeersmanagement, digitale beleidskaders delen

​

https___www_smartwayz_nl_media_za4hstr5_multimodaal-netwerkkader-12-10-2023-totaal_pdf.png
Zeeland

Tactisch beleidskader verkeersmanagement Zeeland

Zeeland.png

Deelgebieden prioriteringskader

Wegbeheerders | Alle wegbeheerders binnen de Provincie Zeeland

Trekker | Provincie Zeeland

Contactpersoon | Martijn Bierman, Melvin Reijnaars

Uitgevoerd met | IV Infra 

Status | In uitvoering (2022)

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen, nog bepalen

Modaliteiten | fiets, openbaar vervoer, auto, vrachtverkeer, scheepvaart

Toepassingen | inzet verkeersmanagement

​

​

Rotterdam

Pilot MNK Coolsingel Rotterdam

Wegbeheerders | Gemeente Rotterdam

Trekker | Gemeente Rotterdam

Status | Gereed (2019)

Contactpersoon | Judith Boelhouwers

Uitgevoerd met | Arane Adviseurs

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen, weekendverkeer,

Modaliteiten | voetganger, fiets, openbaar vervoer (bus, tram), auto

Toepassingen | toets ontwerp herinrichting Coosingel

​

Noot: Het project heeft tijdens het opstellen van de Leidraad als pilot gefungeerd bij het ontwikkelen en toetsen van de methodiek. Waar nodig zijn er aannames gedaan en daarom zijn niet alle uitwerkingen nu toepasbaar in de praktijk.

​

Rotterdam mm.png

Multimodale functiekaart Centrum

Provincie Overijssel

Referentiekader Provincie Overijssel

Overijssel.png

Wegbeheerders | Wegbeheerders van het Kernnet Auto

Trekker | Provincie Overijssel

Contactpersoon | Albert Potkamp

Uitgevoerd met | Keypoint

Status | Bestuurlijk vastgesteld (2020)

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen

Modaliteiten | fiets, openbaar vervoer, auto, logistiek

Toepassingen | monitoring kwaliteitseisen, inzet verkeersmanagement

​

​

MNK Oostflank Groningen

Oostflank.png

Wegbeheerders | Gemeente Groningen

Trekker | Gemeente Groningen

Contactpersoon | Edwin Papjes

Uitgevoerd met | Arane Adviseurs

Status | Gestart

​

Tijdsperiode | reguliere spitsen

Modaliteiten | fiets, openbaar vervoer, auto

Toepassingen | aanpak verkeersmanagement voor toekomstige gebiedsontwikkeling, inzet referentiekader bij modelstudies

​

​

Oostflank

Uitwerking in 6 stappen

MNK Stappen.png

Om een netwerkkader op te stellen doorloop je zes stappen.

 

In de voorbereidende stap 0 start je het project op. Je maakt expliciet waarvoor je het multimodaal net- werkkader wil gebruiken en bakent het project af. Ook betrek je de organisaties en afdelingen waarmee je aan de slag wil.

​

In stap 1 stel je de uitgangspunten vast voor de netwerkkaders: je loopt alle relevante beleidsstukken na en bepaalt aan de hand daarvan de randvoorwaarden en de gebieden en netwerken die je meeneemt in het proces.

 

In stap 2 draait het om de bereikbaarheidsprofielen: per type gebied concretiseer je de gewenste bereikbaarheid naar relaties. Voor elke modaliteit bepaal je de voorkeurroutes en het belang van die routes.

Uiteraard moeten die routes wel berekend zijn op het beoogde gebruik. 

 

In stap 3 werk je daarom de functionele ordening uit: je beschrijft het gewenst functioneren van alle relevante netwerkdelen. Het gaat dan niet alleen om bereikbaarheid, maar ook om de veiligheid en leefbaarheid die je op die netwerkdelen wilt kunnen leveren. Maar hoe ga je om met conflicten en andere knelpunten die altijd kunnen ontstaan? 

 

In stap 4 bepaal je de prioriteiten voor netwerkdelen en modaliteiten – en die vormen de basis voor de verdeling van de netwerkcapaciteit bij schaarste.

 

In stap 5 zorg je er ten slotte voor dat je het opgestelde wensbeeld goed meetbaar maakt. Je stelt daartoe het referentiekader op, met voor elk bereikbaarheids-, veiligheids- en leefbaarheidsdoel duidelijke (en praktisch gezien meetbare) grenswaarden.

 

Alle producten uit deze stappen samen vormen het multimodale netwerkkader van de desbetreffende stad of regio.

Het uitwerken van een MNK is maatwerk. Het is voor de doelen en het beoogd gebruik van het MNK niet altijd nodig om alle stappen volledig uit te werken. De gebruiker kan hier flexibel mee omgaan.

5 stappen

Mogelijke uitwerkingen

Cursor_en_Multimodale-Netwerkkaders-april-2023_pdf.png

De Leidraad beschrijft ook vier mogelijke uitwerkingen van het multimodale netwerkkader. 

 

In uitwerking A leg je het multimodale netwerkkader langs de feitelijke situatie: je vergelijkt de grenswaarden uit het referentiekader met de feitelijke, gemeten waarden. Zo wordt vanzelf duidelijk waar de knelpunten liggen. Het product van deze toepassing is een heldere ‘bereikbaarheidsopgave’.

 

In uitwerking B ga je met die opgave aan de slag: je formuleert oplossingsrichtingen voor de vastgestelde knelpunten in je stad of regio. Die oplossingen kunnen verkeersmanagement, mobiliteitsmanagement of (kleinere) infrastructurele aanpassingen zijn.

 

Uitwerking C kun je in principe direct na de zes stappen doen, of eventueel na een verkorte versie van uitwerkingen A en B. Het betreft het uitwerken van het multimodale netwerkkader – dat in eerste instantie over een hele stad of regio gaat – naar een deelnetwerk. Met deze nadere invulling doorloop je de zes stappen opnieuw, maar op een hoger detailniveau.

​

Uitwerking D gaat over het uitwerken van een MNK voor een niet-reguliere situatie. Bij langdurige werkzaamheden of evenementen met grote impact op de verkeersvraag en/of de capaciteit van het netwerk kan het nodig zijn om de beleidsdoelen te herformuleren. Op basis van het basismateriaal dat in stap 0 t/m 5 is uitgewerkt kan er voor de niet-reguliere situatie een MNK worden uitgewerkt.

Met het doorlopen van stappen 0 t/m 5 en uitwerking C kan het MNK worden uitgewerkt voor verschillende schaalniveaus: regionaal, stedelijk en voor een deelnetwerk. 

MNK schaalniveaus.png
Toepassingen

Gebruik in de praktijk

Vervolgstap is om het materiaal te gaan toepassen in de praktijk en te gaan inbedden in de strategische, tactische en operationele processen rond verkeersmanagement. Hieronder een viertal veel voorkomende gebruikscases.

​

Beleidsmonitoring en -evaluatie

Met de inzichten uit uitwerking A van het MNK kun je de bereikbaarheidsopgave van je stad of regio bepalen. Maar het netwerkkader is ook goed te gebruiken voor de meer tactische en operationele monitoring van het verkeer. Hoe staat het met de ‘dagelijkse bereikbaarheid’ van de regio? Hoe ontwikkelt de bereikbaarheid zich over de tijd? Hoe doen de verschillende modaliteiten het? Welke trends zijn waar te nemen? Is dit in lijn met het beleid? Sorteren de getroffen maatregelen voldoende effect? Enzovoort. Dankzij het product referentiekader uit stap 5 weet je immers waar je wat moet meten om de multimodale netwerkkwaliteit in beeld te brengen en welke kwaliteitseisen er gelden.

​

​

Inzet van verkeersmanagement en verkeersmaatregelen

Aan de hand van uitwerking B uit de Leidraad kun je voor alle knelpunten in het netwerk de juiste multimodale oplossingsrichtingen uitwerken. Wanneer die oplossingen de inzet van verkeersmanagement en tijdelijke verkeersmaatregelen omvatten, moet je natuurlijk zorgen voor een goede uitvoering van die oplossingen: de maatregelen moeten op de juiste wijze en op het juiste moment worden ingezet. Ook voor die operationele inzet is het multimodale netwerkkader een prima vertrekpunt.

Zo maak je de juiste keuzes bij bijvoorbeeld het uitwerken van multimodale regelscenario’s (mobiliteitsscenario’s) voor evenementen, kun je regelaanpakken specifiek voor fiets en ov opstellen, regel je verkeersregelinstallaties met de juiste prioriteiten in enzovoort.

Het multimodale netwerkkader kan ook helpen om bestaande maatregelpakketten, ontwikkeld met bijvoorbeeld de Landelijke Regelaanpak, verder uit te werken. Ontwikkelpaden waarbij het netwerkkader een rol kan spelen, zijn:

 

  • Van lokaal naar traject en deelnetwerk.

  • Van unimodaal naar multimodaal.

  • Van schakelschema naar regelaanpak (geautomatiseerd).

 

​

Integrale ontwerpopgaven

Het multimodale netwerkkader vertaalt het algemene verkeer- en vervoerbeleid van een stad of regio in heel concrete kaders voor de bereikbaarheid. Dat maakt het geschikt als referentie en hulp bij vraagstukken op het gebied van gebiedsontwikkeling, ruimtelijke ordening en herinrichtingsprojecten. Het multimodale netwerkkader kan hierbij als toets dienen voor de ‘mobiliteitskant’ van de gebiedsontwikkelingen. Denk aan het ontwerpen van het maaiveld, de keuze voor een locatie van een nieuwe hub, de inzet van mobiliteitsmanagement en verkeersmanagement enzovoort. Het netwerkkader sluit door z’n multimodaliteit prima aan bij het STOMP-principe (Stappen, Trappen, Ov, MaaS en Privéauto) en de Mobiliteitsladder.

​

 

Communicatie

Wegbeheerders zijn niet de enige partijen die het verkeer ‘bijsturen’. Navigatie serviceproviders voorzien hun gebruikers ook van informatie en routeadviezen – en zij bepalen daarmee mede hoe het verkeer zich over het wegennet beweegt. Om problemen in een stad of regio te voorkomen, zouden die serviceproviders idealiter de voorkeurroutes uit het multimodale netwerkkader adviseren. Op zich zijn zij hiertoe vaak bereid: zij zien er ook het belang van in om hun klanten niet langs scholen, door kwetsbare gebieden of via sluiproutes te navigeren. Maar het is dan wel zaak dat wegbeheerders hun de informatie over gewenste en ongewenste routes pasklaar (= digitaal en gestandaardiseerd) aanbieden. 

Wegbeheerders werken aan een standaardmethode om relevante (beleids)informatie over bijvoorbeeld voorkeurroutes en verkeersmanagementmaatregelen digitaal beschikbaar te stellen. De ‘producten’ van het multimodale netwerkkader zou je bij voorkeur zo moeten vormgeven, dat die hierin mee kunnen worden genomen.

​

Praktijk
bottom of page